တောင်ကုန်းဟု ပြောလိုက်တော့ စိတ်က စနိုးစနောင့်ဖြစ်သွားသည်။ တောင်ထိပ်ဟု ပြောရမည်လား တချက်တွေးသေးသည်။ ပိုဆိုးကုန်မလားဆိုသည့် ကြောင့်ကြစိတ်က ဝင်လာပြန်သည်။ အကြောင်းမှာ ဗမာစကားကို ပြောသည့်အခါ၌ လိင်ကိစ္စနှင့် ဆက်နွယ်နေသည့် အသုံးအနှုန်းများကို ရှောင်ကြဉ်၍ ပြောကြသည့် ယဉ်ကျေးမှုတခု ထွန်းကားနေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ လိင်ကိစ္စနှင့် အတော်ကလေး နီးစပ်လျင် မည်သူမဆို ထိုအသုံးအနှုန်းကို မိန့်ခွန်း၊ အစည်းအဝေး၊ သင်ကြားခြင်း၊ စကားဝိုင်းတွင်
သတို့သား သကောင့်သားဒီမောင်နှင့် သတို့သမီး မအဝှာဟိုဒင်းတို့နှစ်ဦးသည် လက်ထပ်စာချုပ်၏ မိမိတို့နှင့် သက်ဆိုင်သော ကွက်လပ်များတွင် မှတ်ပုံတင်ထဲပါသည့် မိမိတို့၏ နာမည်အစစ်ကို သေချာကူးချပြီး၊ မှတ်ပုံတင်နံပါတ်၊ အလုပ်အကိုင်နှင့် ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာတို့ကို သေချာစွာရေးချလိုက်သည်။ ထို့နောက် အတူပါလာသည့် သတို့သားဘက်မှ အသိသက်သေနှင့် သတို့သမီးဘက်မှ အသိသက်သေတို့ဆီ တလှည့်စီ ပေးလိုက်ပြီး နာမည်စသည့်အပြည့်အစုံများကို ဖြည့်စေ၍ လက်မှတ်ထိုးစေသည်။ ထိုသူများမှတဆင့် နှစ်ဖက်မိဘများထံသို့ လက်မှတ်ထိုးရန်
တောင်ကြီး မအေးတော့ပါ “အမလေး အေးလိုက်တာ ရေတောင် မချိုးရဲဘူး” ဟု ယခင့် ယခင် တောင်ကြီးမြို့ကို အလည်တခေါက် ကိုယ်ရောက်တယ် ဆိုသူများ၏ ပါးစပ်ဖျား ဖျတ်ခနဲ ဖြတ်တိုးဖူးသော လေသံကို ကြားဖူးရကား မိမိလည်း ကြွားအံ့ဟု ရည်မှတ်ကာ ကြွားရန်သက်သက်သော သဘောတခုတည်းဖြင့် တောင်ကြီးသို့ မလာစေလို။ ထိုအရာအချင်းများကို လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုခန့်ကပင် တောင်ကြီးမှ
ဟုတ်ပါတယ်။ ထင်းရှာတာပါ။ မြန်မာ့တော်လှန်ရေးသမိုင်းတွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် ထင်းရှာသူတဦးဖြစ်သည်ဆိုတဲ့ ထင်းရှာသူပါ။ ဆရာညီပုလေးရဲ့ မြေးသူကြီးကို ဘယ်ချိန်ဖတ်ဖတ် မြေသူကြီးလို့ပဲ ဖတ်ဖတ်မိသလို ကျုပ် ထင်းရှာသူကို ထင်ရှားသူလို့ ဖတ်မိသွားကြလေမလားလို့ အထူးပင် ရင်လေးနေရပါတယ်။ စာအုပ်တအုပ်နာမည်ကို ထည့်ရေးလိုက်လို့ အဲစာအုပ်ကို ဖတ်တယ်၊ ဖတ်ဖူးတယ်လို့ မထင်ပါနဲ့။ မဖတ်ဖူးဘူးလို့လည်း မထင်ပါနဲ့။ ဖတ်ဖူးခြင်း မဖတ်ဖူးခြင်းကလည်း ထင်းရှာခြင်းအကြောင်းနဲ့ မဆိုင်လို့ ပြောမပြနိုင်ပါဘူး။
လက်ရှိဗုဒ္ဓဘာသာဝင် အများဆုံး ဂုဏ်ကိုပိုင်ဆိုင်ထားသည့် မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာဝင်သူတော်စင်များရော ဝိနယော သာသနဿအာယု ဆိုကာ ဝိနည်းသည် သာသနာ၏ အသက်ဖြစ်၍ ဝိနည်းရှိမှ သာသနာရှိမည်ဟု သေချာယုံကြည်လျက် ဝိနည်းစာအုပ်ကို သေချာချုပ်၍ ပလပ်စတစ်ဖြင့် ဖုံးပြီး သိမ်းထားကြသော ရဟန်းတော်များတို့ စနေ တနင်္ဂနွေညနေများတွင် ဣန္ဒြေသိက္ခာအပြည့်ဖြင့် “မင်းမေ-မို့ အဲကောင်က နောက်တန်းကို ပြန်ပေးရသလား” စသဖြင့် နားဝင်ချိုလှသည့် ပီယဝါစာဖြင့် အားပေးကြသော
ကျွန်ုပ်မှာ ဤစာအုပ်ကို ချပြချင်နေသည်မှာ အတော့်အတော်ပင် ကြာနေချေပြီဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ကျွန်ုပ်၏ ဘဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သော စာအုပ်တအုပ် ဖြစ်သောကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ မည်သူမဆို မိမိ၏ အသက်ကို ကယ်ဖူးသော အသက်သခင်အား မမေ့သင့်။ ပညာကို မြိုချမိသဖြင့် ဗိုက်ထဲ ပညာရှိနေသည့် ပညာရှိ ဆိုသူများကလည်း သူတထူး၏ ကျေးဇူးကို မမေ့ထိုက်ပေဟု မိန့်ခဲ့လေ၏။ လူဟု ဖြစ်လာသည်နှင့်အမျှ
“ခေါင်းပါးခြင်း” ဆိုတာက ရေးနိုင်သူတွေရေးပြီး ထုတ်နိုင်သူတွေ ထုတ်ဝေထားကြတဲ့ စာအုပ်၊ ဂျာနယ်၊ ကျမ်းစာတွေဆီမှာ ဝေးဝေးမှတခါ ပါလာတတ်တဲ့ စာတလုံးမျှသာဖြစ်ပါတယ်။ ပြောခြင်း၊ ဆိုခြင်း၊ ဩဝါဒတရားနဲ့ မိန့်ခွန်းစတာတွေမှာ တခါမှတလေ ညှပ်ပါလာတတ်တဲ့ စကားတခွန်းလောက်ပဲ။ မကြီးကျယ်ပါဘူး။ ကြီးကျယ်စရာ အကြောင်းလည်း မရှိပါဘူး။ ကြီးကျယ်နေရင်လည်း ဒီမောင်နဲ့ မဆိုင်ပါဘူး။ ခေါင်းပါးခြင်းကို စာဆန်ဆန်ပြောရရင် “ဝေါဟာရတခု” ပေါ့လေ။ ဟုတ်ကဲ့